Karaciğer hastalıklarının en önemli nedeni alkol ve viral hepatitken, son zamanlarda genellikle obezite ön plana çıkıyor.
“Dolayısıyla fazla kilolardan kurtulmak, sağlıklı beslenmek karaciğer için de büyük önem taşıyor” diyen Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Reşat Memişoğlu, karaciğer sağlığını korumanın püf noktalarını şöyle sıraladı:
AKDENİZ TİPİ BESLENİN
Meyve, sebze, protein, karbonhidratlardan oluşan dengeli bir diyet karaciğer için de çok önemli. Yağlı yiyeceklerden kaçının. Daha az doymuş yağ ve daha fazla bitki bazlı gıdalar tüketin. Akdeniz diyetini tercih edin. Karaciğer sağlığına destek olmak için de özellikle şu besinleri düzenli tüketmeyi ihmal etmeyin: Sarımsak, omega-3 yağ asitleri içeren somon, sardalya gibi yağlı balıklar,, ceviz, keten tohumu, enginar, kuşkonmaz, zeytinyağı, zerdeçal, yulaf ezmesi, turpgiller, brokoli, fasulye, çilek, yaban mersini, greyfurt, limon, ahududu.
SUSUZ KALMAYIN
Karaciğerin temizlenmesinin ve yenilenmesinin en önemli yollarından biri de su içmektir. Gün içerisinde en az 6 ile 8 bardak su tüketin.
GÜNDE 2 FİNCAN KAHVE İÇİN
Kahvenin ileri yağlı karaciğerin, hatta karaciğer kanserinin gelişiminde önleyici bir rol oynayabileceği yönünde araştırma sonuçları var. Çok fazla kahve reflü hastalığına yol açabileceğinden dikkatli olun. Günde iki fincan yeterlidir.
FAZLA KİLOLARDAN KURTULUN
Aşırı kiloluysanız, kilonuzun yüzde 7 ile 10'unu bile kaybetmek, yağlı karaciğer riskini azaltacak ve hatta bir dereceye kadar gelişebilecek herhangi bir karaciğer sertliği ve yara izini azaltacaktır.
HAYATINIZDA MUTLAKA EGZERSİZ OLSUN
Günde en az 30 dakika, haftada 5 gün, sizi sıcak ve hafif nefes nefese bırakacak kadar egzersiz yapın. Buna bacaklar, kalçalar, sırt, karın, göğüs, omuzlar ve kollar gibi tüm ana kas gruplarınızı çalıştırmak için kas güçlendirme aktiviteleri de ekleyin. Böylelikle karaciğer hastalıkları riskiniz de azaltır.
HİJYENE ÖZEN GÖSTERİN
Ellerinizi yıkayın. Tuvalete girdikten sonra, bebek bezini değiştirdiğinizde, yemek hazırlamadan veya yemeden önce ellerinizi iyice yıkayın. Bu, özellikle hepatit A olmak üzere hastalıkların önlenmesinde önemli bir rol oynar.
HEPATİT B VE C İÇİN TEST YAPTIRIN
Viral hepatit B ve C test edilmelidir. 1986'dan önce kan transfüzyonu denilen kan veya kan bileşenlerinin nakli, piercing veya dövme yaptırdıysanız, korunmasız cinsel ilişki öykünüz varsa veya viral hepatite maruz kaldığınızı düşünüyorsanız, hepatit B ve C için test yaptırın.
AŞI OLUN
Hepatit oranının yüksek olduğu yurt dışına seyahat ediyorsanız veya sağlık çalışanları gibi hepatit riski yüksek bir mesleğe sahipseniz, hepatit A ve B'ye karşı aşı olun.
İLAÇLARI AKILLICA KULLANIN
Reçeteli ve reçetesiz ilaçları yalnızca gerektiğinde ve önerilen dozlarda alın. Belirtilerinizdeki herhangi bir değişikliği, kullandığınız ilaçlarla birlikte doktorunuza bildirin. İlaçlar çok fazla, yanlış tipte veya karıştırılarak alındığında karaciğeriniz zarar görebilir.
BU DEĞERLERİNİZİ NORMAL SEVİYEDE TUTUN
Kolesterol, trigliserit ve kan şekeri seviyelerinizi sağlıklı bir aralıkta tutun. Kolesterol yüksekse karaciğer çevresinde yağ oluşturabilir. Kandaki herhangi bir aşırı glikoz, karaciğerde yağa dönüşür ve bu da zamanla karaciğer hastalığını tetikleyebilir.
HİJYENİK EKİPMAN KULLANILDIĞINDAN EMİN OLUN
Tıbbi tedavide hijyenik ekipman kullanılmasına dikkat edin. Özellikle spor yaparken yaralarınızı hijyenik bir şekilde kapatın. Sadece lisanslı dövme, piercing stüdyolarını kullanın ve tüm ekipmanların hijyenik olmasına dikkat edin.
ALKOLÜ AZ MİKTARDA BİLE KULLANMAYIN
Güvenli miktarda alkol yoktur. Özellikle kadınlar, vücutları için iki kat daha zehirli madde olabileceğinden alkolün etkilerine karşı daha savunmasızdır. İlaçları da sakın alkolle almayın.
SİGARADAN UZAK DURUN
Sigara, karaciğer hastalıkları için de bilinen bir risk faktörüdür. Kronik karaciğer hastalıklarında, sigara kullanımı olduğunda yoğun bağ dokusu artışına bağlı olarak ortaya çıkan katılaşma ilerleyebilir. Sigara içmek, kronik hepatit B veya C virüsü enfeksiyonu olan hastalarda karaciğer kanseri gelişimi ile ilişkilidir.
SAĞLIKSIZ İÇECEK VE ATIŞTIRMALIKLARA DUR DEYİN
Alkolsüz olan ama gaz içeren içeceklerden, atıştırmalıklardan ve yapay tatlandırıcılardan kaçının. Bunlar karaciğer hastalığına yol açabilecek yağ birikimine neden olur. Bu da alkolik olmayan karaciğer hastalığının ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir.
KİŞİSEL EŞYALARINIZI PAYLAŞMAYIN
Hepatit bulaşma riskini önlemek için tıraş bıçağı, diş fırçası, tırnak makası ve hatta oje gibi kişisel eşyalarınızı paylaşmayın. Bir kişi, enfekte olmuş bir kişinin vücut sıvılarına ve kanına doğrudan maruz kaldığında da hepatit B veya C ile enfekte olabilir.
DETOKSLARA KANMAYIN
Karaciğer detoksu, sağlık endüstrisi tarafından ürünlerini satmak için kullanılan yanıltıcı bir terimdir. Detoks haplarından ve bitkisel diyet takviyelerinden kaçının. Birçok ürün karaciğeri detoks ettiğini iddia eder. Ancak bu temizliklerin etkinliğini destekleyen klinik veriler yoktur. Bazı diyet takviyeleri karaciğere zarar verebilir.
GAZLI SPREYLERE DİKKAT EDİN
Bu ürünleri iyi havalandırılan bir alanda kullandığınızdan emin olun ve böcek öldürücüler, mantar ilaçları, boya ve diğer kimyasalları püskürtürken maske takın. Her zaman üreticinin talimatlarına uyun.
STRESTEN KAÇININ
Deneysel çalışmalar, stresin karaciğer dokusuna hem doğrudan hem de dolaylı olarak zarar verebileceğini göstermiştir. Bu çalışmalarda beynin karaciğeri kontrol eden kısmında, stresin karaciğer hasarına yol açabilecek veya tetikleyebilecek kan akışını zayıflattığı kanıtlanmıştır.
KAYNAK: SÖZCÜ GAZETESİ